Ίσως η πρώτη συνήθεια που βοηθά το παιδί να αυτορυθμίζεται και να ηρεμεί αφού πολλές φορές ξεκινάει ήδη από τον καιρό που βρίσκεται στη μήτρα. Μια συνήθεια που σχετίζεται με το αίσθημα ασφάλειας, ανακούφισης και χαλάρωσης. Μια τόσο φυσιολογική και αθώα πράξη η οποία όμως θα μπορούσε να προκαλέσει διάφορα προβλήματα εάν συνεχίσει μετά την ηλικία των 2 ετών. Το πιπίλισμα του δαχτύλου θα μπορούσε να επηρεάσει την οδοντοστοιχία, την κατάποση αλλά και την ομιλία ενός παιδιού.
Οι δυσπλασίες στα δόντια που αποτρέπουν την κανονική σύγκλιση της πάνω και κάτω γνάθου, είναι συχνό επακόλουθο του παρατεταμένου πιπιλίσματος δαχτύλου. Επιπλέον τα παιδιά υιοθετούν ένα μοτίβο κατάποσης κατά το οποίο η γλώσσα κινείται μπρος πίσω και πολλές φορές βγαίνει έξω από το στόμα. Η εξώθηση αυτή κατά την κατάποση είναι κάτι που επιβαρύνει επιπλέον τη δομή των δοντιών αφού κατά την έξοδο της η γλώσσα σπρώχνει τα δόντια προς τα έξω. Εκτός από τα δόντια, συχνά υπάρχει παραμόρφωση και της υπερώας η οποία ανυψώνεται προς τα πάνω.
Η επηρεαζόμενη δομή του στόματος δε θα μπορούσε να μην επηρεάσει και την ομιλία με συχνότερες τις δυσκολίες άρθρωσης. Οι δυσκολίες αυτές αφορούν συχνότερα την παραγωγή συριστικών ήχων /s/, /z/ καθώς και των ήχων /l/, /r/, /n/, /t/, /d/, οι οποίοι μπορεί να παράγονται με εξώθηση της γλώσσας προς τα έξω.
Σε αυτό όπως και σε πολλά άλλα αναπτυξιακά θέματα το κλειδί για αντιμετώπιση βρίσκεται στην έγκαιρη παρέμβαση. Ο Λογοπαθολόγος όχι μόνο μπορεί να βοηθήσει το παιδί στην άρθρωση του λόγου αλλά και στο σωστό τρόπο κατάποσης που με τη σειρά του θα βοηθήσει στη φυσιολογική δομή των δοντιών.
Συμβουλές για γονείς:
· Κάντε με το παιδί μια συζήτηση ανάλογη βέβαια της ηλικίας και του επιπέδου του. Εξηγήστε πως καταλαβαίνετε πόσο πολύ του αρέσει να βάζει το δάχτυλό στο στόμα γιατί το ηρεμεί και το χαλαρώνει. Εξηγήστε του γιατί αυτό μπορεί να είναι πρόβλημα. Αφήστε το παιδί να προτείνει λύσεις για το πρόβλημα αυτό. Αν δώσει το ίδιο το παιδί τη λύση είναι πιθανότερο και να την ακολουθήσει.
· Εμπλέξτε το παιδί σε διαφορετικές κινητικές δραστηριότητες που θα το βοηθήσουν να ξεχνάει τη συνήθεια αυτή.
· Μην του φωνάζετε ή το τιμωρείτε όταν βάζει το δάκτυλο στο στόμα και μην το ντροπιάζετε ιδίως στην παρουσία άλλων.
· Χρησιμοποιήστε ένα σύστημα επιβράβευσης βάζοντας μικρούς στόχους. Θα μπορούσατε για παράδειγμα να δίνετε στο παιδί ένα αστεράκι κάθε φορά που βλέπει τηλεόραση χωρίς να πιπιλάει τον αντίχειρα. Στα 10 αστεράκια συμφωνήστε τι θα μπορούσε να κερδίσει.
· Με διακριτικό και καλοσυνάτο τρόπο απομακρύνεται το δάχτυλο του παιδιού από το στόμα.
· Χρησιμοποιήστε κάποιο ύφασμα, τυλίγοντας το χεράκι του παιδιού κατά τη διάρκεια της νύχτας.
· Η αλλαγή μιας τέτοιας συνήθειας συνήθως χρειάζεται αρκετό χρόνο και χρειάζεται να το σεβαστείτε και να κάνετε την απαιτούμενη υπομονή.
· Συμβουλευτείτε κάποιο Ορθοδοντικό ή Οδοντίατρο ή Λογοπαθολόγο που θα σας κατευθύνει ανάλογα με την περίπτωση του δικού σας παιδιού.
Μαρία Λαζάρου
Λογοπαθολόγος Bsc, M.A
Υπεύθυνη Διεπιστημονικής Ομάδας ΕΥΛΟΓΟΝ