Η σύγχρονη παγκόσμια έρευνα έχει καθορίσει συγκεκριμένα ηλικιακά ορόσημα για την ανάπτυξη της ομιλίας (π.χ 12-14 μηνών οι πρώτες λέξεις με νόημα, 2-2,5 ετών σχηματισμός φράσεων με 2-3 λέξεις) Το κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό ανάπτυξης, ωστόσο μια απόκλιση πέραν των 6 μηνών από τις ενδεικτικές ηλικίες συνιστούν γλωσσική καθυστέρηση ή γλωσσική διαταραχή και χρήζουν Λογοπαθολογικής αξιολόγησης. Ηλικιακά Ορόσημα: Στους 8 μήνες βαβίζει, ενώ σε ηλικία 1 έτους λέει πλέον μια-δυο λέξεις με νόημα. Στους 18 μήνες μπορεί να πει περισσότερες από 4-5 λέξεις καθαρά. Στα 2 χρόνια το παιδί έχει λεξιλόγιο μεγαλύτερο των 50 λέξεων, συνδυάζει 2-3 λέξεις για να σχηματίσει μικρές προτάσεις, χρησιμοποιώντας ρήματα και αντωνυμίες. Στα 2.5 χρόνια περιμένουμε να σχηματίζει φρασούλες με 3-4 λέξεις και να γνωρίζει το όνομά του. Στα 3 χρόνια μπορεί να μιλά άνετα, να κάνει πρόταση με 4 λέξεις, χρησιμοποιώντας το πρώτο πρόσωπο («εγώ»), ρήματα, όπως επίσης άρθρα, το «θα», τον πληθυντικό αριθμό και μερικούς χρόνους. Επιπλέον απαντά σε απλές ερωτήσεις, αρχίζοντας και το ίδιο να κάνει ερωτήσεις. Στα 4 χρόνια χρησιμοποιεί σωστούς τύπους ρημάτων και απαντάει σωστά σε ερωτήσεις με το «ποιόν», «τι», «πως». Επιπρόσθετα περιγράφει πρόσφατες εμπειρίες του και διηγείται 2 γεγονότα με τη σειρά που συνέβηκαν. Στα 5 έτη μιλά με ευχέρεια και ευκρίνεια, χρησιμοποιώντας σύνθετες προτάσεις και την κατάλληλη λέξη σε φράσεις με αντίθετες έννοιες.

▪ Δώστε του απεριόριστο χρόνο να μιλήσει χωρίς να το διακόπτετε. ▪ Μειώστε τις ερωτήσεις που κάνετε. ▪ Κοιτάξτε το στα μάτια όταν μιλάει και δείξτε ότι έχει σημασία τι λέει και όχι πως το λέει. ▪ Αφιερώστε του καθημερινά, λίγα λεπτά αποκλειστικής σημασίας. ▪ Μιλήστε οι ίδιοι αργά, χωρίς βιασύνη. ▪ Χτίστε την αυτοπεποίθηση του, επαινώντας το για πράγματα που έκανε σωστά.

Τα πιο κάτω σημεία είναι ορισμένες ενδείξεις δυσκολιών στο λόγο την ομιλία και την επικοινωνία. Εάν παρατηρείται ότι το παιδί σας παροσιάζει έστω και ένα από τα πιο κάτω χαρακτηριστικά μην διστάσεται να αποταθείτε για μια Λογοπαθολογική αξιολόγηση. Κρατήστε στο μυαλό σας ότι όλες οι δυσκολίες αντιμετωπίζονται ευκολότερα και αποτελεσματικότερα όταν αυτό γίνει έγκαιρα. Το παιδί: • δεν κατανοεί πάντα αυτό που του λέτε, δεν ανταποκρίνεται κατάλληλα σε απλές εντολές και φαίνεται να μην επικοινωνεί μαζί σας. • Δυσνοήτη ομιλία. Δεν γίνεται κατανοητό από άγνωστα άτομα παρά μόνο από εσάς. • δεν έχει λεξιλόγιο το ίδιο πλούσιο με άλλα παιδιά της ηλικίας του και χρησιμοποιεί μια «λέξη» για πολλά διαφορετικά πράγματα. • φαίνεται να μη επικοινωνεί με το περιβάλλον και δεν αντιδρά σε ήχους. • κάνει στερεότυπες, μονότονες και επαναλαμβανόμενες κινήσεις του σώματος, των άκρων ή του κεφαλιού. Δεν σας κοιτά στα μάτια και δεν παίζει μαζί σας. Η ομιλία του αρκετές φορές δεν σχετίζεται με τη συζήτηση ή με τις ερωτήσεις που του κάνετε. • δυσκολεύεται στο ξεκίνημα της ομιλίας, κολλάει στον πρώτο φθόγγο της λέξης ή επαναλαμβάνει πολλές φορές την πρώτη συλλαβή. • έχει δυσκολίες στην ανάγνωση και στη γραφή. • παρουσιάζει προβλήματα στη κατάποση και στην διαχείριση τροφών

Η ωτίτιδα, φλεγμονή του αυτιού, είναι μία από τις πιο κοινές ασθένειες που συναντάει κανείς από τη γέννηση έως το τρίτο έτος ηλικίας του παιδιού. Το διάστημα που ένα παιδί υποφέρει από ωτίτιδα, μπορεί να χάσει μέχρι και το 40% από την ακουστική του ικανότητα. Αυτή η παροδική απώλεια ακουστικής δεξιότητας μπορεί να προκαλέσει καθυστέρηση στην γλωσσική του εξέλιξη. Τα παιδιά μαθαίνουν να μιλούν ακούγοντας τους άλλους να μιλούν. Η ύπαρξη ακουστικής απώλειας θα επηρεάσει την ικανότητα του παιδιού να λαμβάνει επαρκώς τα γλωσσικά ερεθίσματα και κατ επέκταση πιθανών να επηρεάσει και την γλωσσική του έκφραση. Οι συνέπειες που μπορεί να έχει μια τέτοια κατάσταση στο γλωσσικό σύστημα ενός παιδιού ποικίλουν και εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες (π.χ ηλικία εμφάνισης, επαναλαμβανόμενες ωτίτιδες). Η εκκριτική ωτίτιδα χωρίς φλεγμονή μπορεί να παρουσιαστεί χωρίς συμπτώματα πόνου ή πυρετού. Επομένως μπορεί να περάσουν εβδομάδες ακόμα και μήνες χωρίς οι γονείς να μπορέσουν να αντιληφθούν το πρόβλημα. Εάν εντοπίζεται στο παιδί σας διάσπαση προσοχής, ανάγκη να παρακολουθεί τηλεόραση σε υψηλή ένταση, δυσκολία στην ανταπόκριση σε εντολές, ανεξήγητη ζωηρότητα ή απάθεια θα πρέπει να συμβουλευθείτε τον Παιδίατρο ή τον Ωτορινολαρυγγολόγο σας. Αν παράλληλα το παιδί σας παρουσιάζει καθυστέρηση ή δυσκολίες λόγου θα χρειαστεί να αποταθείτε για μια Λογοπαθολογική αξιολόγηση.